కాళిదాసు చరిత్ర
శ్లో॥ఏకైశ్వర్వేస్దితోసిప్రనతబహుఫలే య:స్వయంకృత్తి
నాసా।కాంతావిజ్మశ్రదేహోస్యవిషయమనసాం య:
సరిస్తాద్యతీనాం అష్టాభిర్య కృత్స్నం జగపి తనుభి:
చిత్రతో నాభిమాను సన్మార్గాలోకనాయ వ్యపన
యతు నవస్తామసీంవృత్తి మీశ:
తా॥ ఎవ్వడు మహైశ్వర్యము గలిగియు దాను తోలు దాల్చి భయభక్తులకు బహుఫలము లిచ్చుచుండునో, యద్దకాదీశ్వరుడయ్య జతేంద్రియులైన యతులకు గూడ నతీతుడయ్యెనో, తనయష్టమూర్తులచేత జగత్తును భరించుచున్నవాడయ్యు నభిమానము లేకయున్నవాడో, యట్టి యీశుడు సన్మార్గదర్శనము కొఱకై మీతామవృత్తి నడుచుగాక్.
గ్రంథరచనలో నొక చమత్కారము
కాళిదాసుదుతనకావ్యరచనలో నొక చిత్త్రమైనఫక్కి నవలంబించెనని చెప్పుదురు
వివాహమైనతరువాత నతడుగదిలో బండుకొనియున్నప్పుడు భార్య యతని యరసికతజూచి "అస్తికశ్చిద్వాగ్విశేష:" యని ప్రశ్న మడిగెననియు, దానియర్దము దెలియకతడు బార్య సనాదరణము జేసెననియు. దానియర్దము, అనగ నేమైన పాండిత్యము మీకు గలదా యని దానిబావము. తరువాత నతడు కాళికావరప్రసాదము బడసి భార్యను వీడుకొని దేశాంతరములకు బోయి భార్యవలననే తనకట్టి విద్యావిశేషము గలిగినదని యామెయెడల విశ్వాసముగలిగి మొట్టమొదట దన్నామె యడిగిన యాప్రశ్నములో నున్న 'అస్తి, కశ్చత్, నాక్, విశేష: ' యను నాలుగు మాటలను నాలుగుకావ్యమ్యులలో మొదటిమాటలుగా జేసి గ్రంధ రచనను చేసెనని
