పుట:కావ్యాలంకారచూడామణి (విన్నకోట పెద్దన).pdf/17

ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


మ.

లలితస్విన్నకపోల మాననము, హేలాలోల మాలోకనా
వలనం, బుల్లసదంగ ముత్పులకసంవాసంబు, వృత్తస్తన
స్థలి మాల్యావృత, రంజితాధరము లబ్జాహాసభావంబు, నె
చ్చెలి కీసొంపు చళుక్యవిశ్వవిభుఁ డిచ్చెన్ జూచితే నిచ్చలున్.

12


తే.

పంచవిధభావకలితప్రపంచ మెల్ల
గలసి శృంగారగసపోషకంబ యండ్రు;
క్రమముతోడఁ బ్రయోగసంగతి యెఱింగి
కావ్యనాటకములఁ గూర్పఁ గనుట యొప్పు.

13


తే.

ఇందు శృంగారరసమును నెసఁగఁజేయు
వివిధభావాదికక్రియావింశతియును
నెఱుఁగఁబడు భావకుల మది కేర్పడంగఁ
గవిత లక్షణలక్ష్యప్రకారములను.

14


క.

అంగనలకు యౌవనగుణ, శృంగారరసోపపన్నచేష్టలు నానా
భంగులయి యొప్పు నిరువది, యింగితముగఁ దత్ప్రకార మెఱుఁగఁగవలయున్.

15


క.

ఆవింశతిలో భావము, హావము హేలాభిధయును ననియెడు మూఁడున్
భావింప నంగజాతము, లావిధ మెఱుఁగంగవలయు నయ్యయి గతులన్.

16


తే.

అలరు శోభయుఁ గాంతి దీప్తులును మధుర
తయుఁ బ్రగల్భత్వమును సరోజగతియును
ధీరతయు నాఁగఁ బేర్కొను తెఱఁగు లేడు
పరఁగు సతుల కయత్నసంభవము లగుచు.

17


తే.

చెలఁగు నీలావిలాసవిచ్ఛిత్తి విభ్ర
మాహ్వయంబులు గిలకించితాభిధంబుఁ
గొరలు మోట్టాయితంబులు గుట్టమితము
నెసఁగు లిబ్బోకలలితవిహృతులు వరుస.

18


క.

పదియును నైసర్గికములు, విదితము లన్నియును గూడి వింశతి యయ్యెన్;
వదలక తల్లక్షణములఁ, దదుదాహరణములు నెఱుఁగఁదగుఁ దజ్జ్ఞులకున్.

19

భావము

క.

అతినిర్వికారచేతో, గతవృత్తివిశేష మరయఁగా సత్త్వము, త
త్ప్రతిపాద్యక్రియ భావము, సతతాలంకారకారి, చనుఁ దెలియంగన్.

20


ఉ.

ఆళిజనోపభోగవచనార్ధములం జెవిఁ బెట్టి, సిగ్గుతోఁ
గ్రాలెడువింత చూపు కడగన్నులయం దిడి, మున్నువోలె వై
మాళపుటాటకున్ జొరదు మారుఁడు గల్గుట లో నెఱింగి, యీ
బాల చళుక్యవిశ్వజనపాలునిఁ జూచుట నిక్కువంబ పో.

21