పుట:కావ్యాలంకారచూడామణి (విన్నకోట పెద్దన).pdf/126

ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


క.

బలవన్మతమత్పదముల, తలమున్న నకార మెడలుఁ దగఁ దెనుఁ గగుచో
బలవంతుఁడు మతిమంతుఁడు, చళుక్యపతి యనఁగ సర్వశాస్త్రములందున్.

40


గీ.

ద్విట్పదంబు వేదవిత్పదంబును దిక్ప, దమును బూర్వవర్ణతను భజించు
విద్విషుండు నాఁగ వేదవిదుండనఁ, దూర్పుదిశ యనంగ నేర్పరింప.

41


క.

చేరు నకాచాంతముల డు, కారముఁ దెనిఁగించుచోటఁ గుఠినాత్ముఁ డనన్
దారుణకర్ముఁ డనంగను, మేరుమహాధన్వుఁ డన నమృతధాముఁ డనన్.

42


గీ.

వలసినపుడు కర్మనగ్మశబ్దంబుల, పైడుకార మెక్కుఁ బాసిపోవు
రామశర్ముఁ డనఁగఁ గామవర్ముఁ డనంగ, వసుధశర్మ యనఁగ వర్మ యనఁగ.

43

సంధిపరిచ్ఛేదము

వ.

ఇది సంస్కృతపదంబుల కాంధ్రీకరణం బింక నజంతహలంతసంధు లనంగ రెండు
దెఱంగు లయ్యె నందు నజంతసంధి యెట్టి దనిన.

44


సీ.

ఆదిశీబ్దాంతవర్ణంబు నంత్యశబ్ద, పూర్వవర్ణంబుతో గూడఁ బొత్తుచేయ
సంధి యగుఁ గారకక్రియాసంగతములు, పెక్కురూపంబు లవి గానిపింతుఁ దెలియ.

45


గీ.

తెలుఁగుఁబలుకులు వెలిగాఁగ దివిజభాష, లమరఁ దెనిఁగించినప్పుడు నచ్చుతోడి
వ్యక్తులై యుండునయకాని వానితోడి, వర్ణవర్ణైకభావంబు వలను గాదు.

46


క.

అచ్చుతుదియచ్చు పట్టున, వచ్చి యకారంబు నిలుచు వలసినయెడఁ దా
నచ్చయి యిత్వోత్వంబులఁ, జొచ్చు న్రచితార్థవాదసూచక మగుచున్.

47


క.

వేయిచ్చుట యీవులయెడఁ, వేయుడుపమి యరుల యెలమి సిదుముట యిలయుం
బాయక యేలుట యేచుట, యీయధిపతి కొనరు నాఁగ నివి లక్ష్యంబుల్.

48


క.

పోయితి పపుడప్పుడు నీ, వీయని కేతెంచి తేయు మేయు మనంగాఁ
బాయక యేయే యనఁగా, నీయుభయముఁ జెల్లుఁగ్రియల నిడ నొక్కొకచోన్.

49


గీ.

ఒనర సంబుద్ధి నోతండ యనఁగ నోతఁ, డనఁగఁ బూనిన వీని కనర్హ మగున
యర్ధ మిమ్మిమ్ము కొమ్మమ్ము మనెడుచోట, నూఁదు టెప్పుడుఁ దెనుఁగున కుచిత మరయ.

50


గీ.

అట నుకారాంతషష్టి పై నచ్చు మొదల, నొనరఁ బొల్ల నకారంబ యుండవలయుఁ
బోతునూ రేతునాలు నాఁబోలుఁ గాని, నగియుఁబోతూరు నేతాలునాఁగఁ జనదు.

51


గీ.

అచ్చికారాంతషష్ఠిపై నడఁగుఁ బొడము, నింటి దింటిది యనఁ జెల్లు నెల్లకడల
నర్థిదర్దిది యననొప్పు నంధ్రకవితఁ, గవులయనుమతి నిదియును గావవలయు.

52