అయోధ్యాకాండము - సర్గము 65

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే పఞ్చషష్ఠితమః సర్గః |౨-౬౫|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

అథ రాత్ర్యాం వ్యతీతాయాం ప్రాతర్ ఏవ అపరే అహని |

వందినః పర్యుపాతిష్ఠంస్ తత్ పార్థివ నివేశనం |౨-౬౫-౧|

సూతాః పరమసంస్కారాః మఙ్గళాశ్చోఓత్తమశ్రుతాః |

గాయకాః స్తుతిశీలాశ్చ నిగదంతః పృథక్ పృథక్|౨-౬౫-౨|

రాజానం స్తుతాం తేషాముదాత్తాభిహితాశిషాం |

ప్రాసాదాభోగవిస్తీర్ణః స్తుతిశబ్దో హ్యవర్తత |౨-౬౫-౩|

తతస్తు స్తువతాం తేషాం సూతానాం పాణివాదకాః |

అవదానాన్యుదాహృత్య పాణివాదా నవాదయన్ |౨-౬౫-౪|

తేన శబ్దేన విహగాః ప్రతిబుద్ధా విసస్వనుః |

శాఖాస్థాః పఞ్జరస్థాశ్చ యే రాజకులగోచరాః |౨-౬౫-౫|

వ్యాహృతాః పుణ్య్శబ్దాశ్చ వీణానాం చాపి నిస్స్వనాః |

ఆశీర్గేయం చ గాథానాం పూరయామాస వేశ్మ తత |౨-౬౫-౬|

తతః శుచి సమాచారాః పర్యుపస్థాన కోవిదః |

స్త్రీ వర్ష వర భూయిష్ఠాఉపతస్థుర్ యథా పురం |౨-౬౫-౭|

హరి చందన సంపృక్తం ఉదకం కాంచనైః ఘటైః |

ఆనిన్యుః స్నాన శిక్షా ఆజ్ఞా యథా కాలం యథా విధి |౨-౬౫-౮|

మంగల ఆలంభనీయాని ప్రాశనీయాన్ ఉపస్కరాన్ |

ఉపనిన్యుస్ తథా అపి అన్యాః కుమారీ బహులాః స్త్రియః |౨-౬౫-౯|

సర్వలక్షణసంపన్నం సర్వం విధివదర్చితం |

సర్వం సుగుణలక్స్మీవత్తద్భభూవాభిహారికం |౨-౬౫-౧౦|

తతః సూర్యోదయం యావత్సర్వం పరిసముత్సుకం |

తస్థావనుపసంప్రాప్తం కిం స్విదిత్యుపశ్ |౨-౬౫-౧౧|

అథ యాః కోసల ఇంద్రస్య శయనం ప్రత్యనంతరాః |

తాః స్త్రియః తు సమాగమ్య భర్తారం ప్రత్యబోధయన్ |౨-౬౫-౧౨|

తథాప్యుచితవృత్తాస్తా వినయేన నయేన చ |

న హ్యస్య శయనం స్పృష్ట్వా కిం చిదప్యుపలేభిరే |౨-౬౫-౧౩|

తాః స్త్రీయః స్వప్నశీలజ్ఞాస్చేష్టాసంచలనాదిషు |

తా వేపథు పరీతాః చ రాజ్ఞః ప్రాణేషు శంకితాః |౨-౬౫-౧౪|

ప్రతిస్రోతః తృణ అగ్రాణాం సదృశం సంచకంపిరే |

అథ సంవేపమనానాం స్త్రీణాం దృష్ట్వా చ పార్థివం |౨-౬౫-౧౫|

యత్ తత్ ఆశంకితం పాపం తస్య జజ్ఞే వినిశ్చయః |

కౌసల్యా చ సుమిత్రా చ పుత్రశోకపరాజితే |౨-౬౫-౧౬|

ప్రసుప్తే న ప్రబుధ్యేతే యథా కాలసమన్వితే |

నిష్ప్రభా చ వివర్ణా చ సన్నా శోకేన సన్నతా |౨-౬౫-౧౭|

న వ్యరాజత కౌసల్యా తారేవ తిమిరావృతా |

కౌసల్యానంతరం రాజ్ఞః సుమిత్రా తదంతనరం |౨-౬౫-౧౮|

న స్మ విభ్రాజతే దేవీ శోకాశ్రులులితాననా |

తే చ దృష్ట్వా తథా సుప్తే శుభే దేవ్యౌ చ తం నృపం |౨-౬౫-౧౯|

సుప్తమే వోద్గతప్రాణమంతః పురమన్యత |

తతః ప్రచుక్రుశుర్ దీనాః సస్వరం తా వర అంగనాః |౨-౬౫-౨౦|

కరేణవైవ అరణ్యే స్థాన ప్రచ్యుత యూథపాః |

తాసాం ఆక్రంద శబ్దేన సహసా ఉద్గత చేతనే |౨-౬౫-౨౧|

కౌసల్యా చ సుమిత్రాచ త్యక్త నిద్రే బభూవతుః |

కౌసల్యా చ సుమిత్రా చ దృష్ట్వా స్పృష్ట్వా చ పార్థివం |౨-౬౫-౨౨|

హా నాథ ఇతి పరిక్రుశ్య పేతతుర్ ధరణీ తలే |

సా కోసల ఇంద్ర దుహితా వేష్టమానా మహీ తలే |౨-౬౫-౨౩|

న బభ్రాజ రజో ధ్వస్తా తారా ఇవ గగన చ్యుతా |

నృపే శాంతగుణే జాతే కౌసల్యాం పతితాం భువి |౨-౬౫-౨౪|

ఆపశ్యంస్తాః స్త్రియః సర్వా హతాం నాగవధూమివ |

తతః సర్వా నరేంద్రస్య కైకేయీప్రముఖాః స్త్రియః |౨-౬౫-౨౫|

రుదంత్యః శోకసంతప్తా నిపేతుర్గతచేతనాః |

తాభిః స బలవాన్నాదః క్రోశంతీభిరనుద్రుతః |౨-౬౫-౨౬|

యేన స్ఫీతీకృతో భూయస్తద్గృహం సమనాదయత్ |

తత్ సముత్త్రస్త సంభ్రాంతం పర్యుత్సుక జన ఆకులం |౨-౬౫-౨౭|

సర్వతః తుముల ఆక్రందం పరితాప ఆర్త బాంధవం |

సద్యో నిపతిత ఆనందం దీన విక్లవ దర్శనం |౨-౬౫-౨౮|

బభూవ నర దేవస్య సద్మ దిష్ట అంతం ఈయుషః |

అతీతం ఆజ్ఞాయ తు పార్థివ ఋషభం |

యశస్వినం సంపరివార్య పత్నయః |

భృశం రుదంత్యః కరుణం సుదుహ్ఖితాః |

ప్రగృహ్య బాహూ వ్యలపన్న్ అనాథవత్ |౨-౬౫-౨౯|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే పఞ్చషష్ఠితమః సర్గః |౨-౬౫|