శ్రీ గీతామృత తరంగిణి/శ్రద్దాత్రయవిభాగ యోగము

శ్రీమద్భగవద్గీతా (మూల శ్లోకములు) శ్రీ గీతామృత తరంగిణి(తెలుగు పద్యములు)

శ్రీ పూడిపెద్ది కాశీవిశ్వనాథ శాస్త్రి (1948-1952)

గీతా మకరందము(తెలుగు తాత్పర్యము)

శ్రీ విద్యాప్రకాశానందగిరి స్వామి, శ్రీ శుకబ్రహ్మాశ్రమము కాళహస్తి(1979)

అర్జున ఉవాచ|
అనుష్టుప్ .
యే శాస్త్రవిధిముత్సృజ్య
యజన్తే శ్రద్ధయాన్వితాః|
తేషాం నిష్ఠా తు కా కృష్ణ !
సత్త్వమాహో రజస్తమః|| 17-1 ||

అర్జును వాక్యము .
తేటగీతి .
శాస్త్రము నెఱుఁగఁ జాలక , శ్రద్ధ గలిగి ,
ఇష్ట దేవతలను భజియించు వాని
శ్రద్ధ యెట్టిదొ చెప్పుమా , సారసాక్ష !
సత్త్వము , రజంబొ , తమమొ విస్పష్టముగను . ౧

అర్జును డడిగెను .

ఓ కృష్ణా ! ఎవరు శాస్త్రోక్తవిధానమును విడిచిపెట్టి శ్రద్ధతో గూడుకొని పూజాదుల నొనర్తురో వారియొక్క స్థితి సాత్త్వికమా , లేక రాజసమా , లేక తామసమా ? ఏదియై యున్నది ?

శ్రీభగవానువాచ|
అనుష్టుప్ .
త్రివిధా భవతి శ్రద్ధా
దేహినాం సా స్వభావజా|
సాత్త్వికీ రాజసీ చైవ
తామసీ చేతి తాం శృణు|| 17-2 ||

శ్రీ భగవానుల వాక్యము .
తేటగీతి .
త్రివిధమగు శ్రద్ధ బరగు శరీరధారు
లైన వారికి నైజమై కానుపించు ,
సత్త్వము , రజమ్ము , తమ మన , సవ్యసాచి !
వినుము త్రివిధము లుగ్గడింతును , కిరీటి ! ౨

శ్రీ భగవంతుడు చెప్పెను .

ప్రాణులయొక్క స్వభావముచే ( పూర్వజన్మ సంస్కారముచే ) గలిగిన ఆ శ్రద్ధ సాత్త్వికమనియు , రాజసమనియు , తామసమనియు మూడు విధములుగా నగుచున్నది . దానిని గూర్చి వినుము .

అ.
సత్త్వానురూపా సర్వస్య
శ్రద్ధా భవతి భారత|
శ్రద్ధామయోऽయం పురుషో
యో యచ్ఛ్రద్ధః స ఏవ సః|| 17-3 ||

తేటగీతి .
ఎవనికెట్టి హృదంతరం బెసగుచున్న
దట్టి శ్రద్ధయె వానికి బుట్టుచుండు ;
నరుఁడు శ్రద్ధామయుండయి బరగుచుండు
నెట్టి శ్రద్ధాన్వితున కట్టి వృత్తి యెసగు . ౩

ఓ అర్జునా ! సమస్త జీవులకును వారి వారి ( పూర్వజన్మ సంస్కారముతో గూడిన ) యంతఃకరణము ననుసరించి శ్రద్ధ ( గుణము , సంస్కారము ) కలుగుచున్నది . ఈ జీవుడు శ్రద్ధయే స్వరూపముగ కలిగియున్నాడు . ఎవడెట్టి శ్రద్ధ గలిగియుండునో అత డట్టి శ్రద్ధయే యగుచున్నాడు . ( అట్టి శ్రద్ధనే గ్రహించును ) ; తద్రూపుడే అయి యుండునని భావము .

అ.
యజన్తే సాత్త్వికా దేవాన్
యక్షరక్షాంసి రాజసాః|
ప్రేతాన్భూతగణాంశ్చాన్యే
యజన్తే తామసా జనాః|| 17-4 ||

తేటగీతి .
సాత్త్వికులు దేవతల పూజ సలుపుచుంద్రు ;
రాజసులు యక్ష రాక్షసులను భజింత్రు ;
తామస గుణప్రధానులు దయ్యములను ,
ప్రేత గణముల బూజింత్రు ప్రీతి తోడ . ౪

సత్త్వగుణముగలవారు దేవతలను , రజోగుణము గలవారు యక్షులను , రాక్షసులను , తమోగుణముగలవారు భూతప్రేతగణములను పూజించుచున్నారు .

అ.
అశాస్త్రవిహితం ఘోరం
తప్యన్తే యే తపో జనాః|
దమ్భాహంకారసంయుక్తాః
కామరాగబలాన్వితాః|| 17-5
అ.
కర్షయన్తః శరీరస్థం
భూతగ్రామమచేతసః|
మాం చైవాన్తఃశరీరస్థం
తాన్విద్ధ్యాసురనిశ్చయాన్|| 17-6 ||

ఉత్పలమాల .
కామితముల్ గనంగ నధికమ్మగు కాంక్ష వివేక హీనులై
నీమములన్ శరీరముల నిర్దయతన్ గృశియింపఁ జేసి , కు
గ్రామపిశాచ దేవతలకై పశుమారణ మాచరించు నీ
తామస మూఢ మానవులు , తథ్యము , రక్కసులం చెఱుంగుమా ! ౫
ఆటవెలది.
పశుల సంహరించు పాపాత్ము లౌ వారు ,
ప్రాణి పీడ పాప ఫలమె గాక ,
లోగలట్టి యీశ్వరున్ ననుగూడ హిం
సించుచున్న వారటం చెరుంగు . ౬

ఏ జనులు శరీరమందుననున్నట్టి పంచభూతసముదాయమును లేక ఇంద్రియసమూహమును( ఉపవాసాదులచే ) శుష్కింపజేయువారును , శరీరమం దంతర్యామిగనున్న నన్నును కష్టపెట్టువారును , దంభాహంకారములతో గూడినవారును , కామము , రాగము , ( ఆసక్తి ) , పశుబలము కలవారును ( లేక కామబలము , రాగబలము గలవారును ) అవివేకులును అయి శాస్త్రమునందు విధింపబడనిదియు , తమకును ఇతరులకునుగూడ బాధాకరమైనదియునగు తపస్సును జేయుచున్నారో , అట్టివారిని అసుర స్వభావము గలవారినిగ తెలిసికొనుము .

అ.
ఆహారస్త్వపి సర్వస్య
త్రివిధో భవతి ప్రియః|
యజ్ఞస్తపస్తథా దానం
తేషాం భేదమిమం శృణు|| 17-7 ||

కందము.
దానము, తపస్సు, యజ్ఞము
ప్రాణులకున్ ద్రివిధ ముద్భవం బగు భేదం
బౌ ; నాహారం బట్టులె
న్యూనాధికములనుఁ దెలియనొప్పగు బార్థా ! ౭

ఆహారముకూడ సర్వులకును ( సత్త్వాది గుణములనుబట్టి ) మూడు విధములుగ ఇష్టమగుచున్నది . అలాగుననే యజ్ఞము , తపస్సు , దానముకూడ జనులకు మూడువిధములుగ ప్రియమై యుండుచున్నది . ఆ యాహారాదుల ఈ భేదమునుగూర్చి ( చెప్పెదను ) వినుము .

అ.
ఆయుఃసత్త్వబలారోగ్య
సుఖప్రీతివివర్ధనాః|
రస్యాః స్నిగ్ధాః స్థిరా హృద్యా
ఆహారాః సాత్త్వికప్రియాః|| 17-8 ||

కందము.
ఆరోగ్యాయుర , బలముల్
దోరంబై సుఖదముల్ , మధుర , రుచిర , రస
స్ఫారిత సుస్నిగ్ధపు నా
హారము లే ప్రీతిఁ గుడుతు , రాసత్త్వ గుణుల్ . ౮

ఆయుస్సును , మనోబలమును , దేహబలమును , ఆరోగ్యమును , సౌఖ్యమును , ప్రీతిని బాగుగ వృద్ధినొందించునవియు , రసము గలవియు , చమురుగలవియు , దేహమందు చాలకాలముండునవియు , మనోహరములైనవియునగు ఆహారములు సత్త్వగుణముగలవారికి ఇష్టములై యుండును .

అ.కట్వమ్లలవణాత్యుష్ణ
తీక్ష్ణరూక్షవిదాహినః|
ఆహారా రాజసస్యేష్టా
దుఃఖశోకామయప్రదాః|| 17-9 ||

కందము .
కారమ్ము , లుప్పు , పులుసులు
తోరంబై శోక రోగ దురితము లౌ , నా
హారమ్ములె గారవమగు ,
నా రాజస గుణులు గుడువఁగా ననిశమ్మున్ . ౯

చేదుగాను , పులుపుగాను , ఉప్పగాను , మిక్కిలి వేడిగాను , కారముగాను , చమురులేనివిగాను , మిగుల దాహము గలుగజేయునవిగాను ఉండునవియు , ( శరీరమునకు ) దుఃఖమును , ( మనస్సునకు ) వ్యాకులత్వమును గలుగజేయునవియునగు ఆహారపదార్థములు రజోగుణముగలవానికి ఇష్టములై యుండును .

అ.
యాతయామం గతరసం
పూతి పర్యుషితం చ యత్|
ఉచ్ఛిష్టమపి చామేధ్యం
భోజనం తామసప్రియమ్|| 17-10 ||

కందము.
రస హీన , మపక్వములును ,
నిశలందున నిల్వయుండి , నీచపు దుర్గం
ధ సమన్విత , యుచ్ఛిష్టపు
నశనము లే గుడువఁ దామసాహ్లాదములౌ . ౧౦

వండిన పిమ్మట ఒక జాము దాటినదియు ( లేక బాగుగ ఉడకనిదియు ) , సారము నశించినదియు , దుర్ఘంధము గలదియు , పాచిపోయినదియు , ( వండిన పిదప ఒక రాత్రి గడచినదియు ) , ఒకరు తినగా మిగిలినది ( ఎంగిలి చేసినది ) యు , అశుద్ధముగా నున్నదియు ( భగవంతునకు నివేదింపబడనిదియు ) అగు ఆహారము తమోగుణము గలవారి కిష్టమైనది యగును .

అ.
అఫలాఙ్క్షిభిర్యజ్ఞో
విధిదృష్టో య ఇజ్యతే|
యష్టవ్యమేవేతి మనః
సమాధాయ స సాత్త్వికః|| 17-11 ||

కందము .
ఫల రహిత యజ్ఞకర్మం
బుల నిండు మనమ్ముతోడ , బుష్కలరీతిన్
జలిపినవె , సాత్త్విక ప్రద
విలస ద్యజ్ఞము లటంచు విదితమ్ములగున్ . ౧౧

' ఇది చేదగినదియే ' యని మనస్సును సమాధానపఱచి శాస్త్రసమ్మతమగు ఏ యజ్ఞము ఫలాపేక్ష లేనివారిచేత చేయబడుచున్నదో అది సాత్త్వక యజ్ఞ మనబడును.

అ.
అభిసన్ధాయ తు ఫలం
దమ్భార్థమపి చైవ యత్|
ఇజ్యతే భరతశ్రేష్ఠ !
తం యజ్ఞం విద్ధి రాజసమ్|| 17-12 ||

అడియాస దవిలి , ఫలముల్
గుడువఁగ దంబార్థ మెపుడుఁ గోలాహల సం
దడినిన్ నెఱపెడు కర్మలు
నుడువఁగ నగు , రాజస మ్మనుచుఁ గౌంతేయా ! ౧౨

భరతవంశశ్రేష్ఠుడవగు ఓ అర్జునా ! ఫలమును గోరియు , డంబము కొఱకును గావింపబడు యజ్ఞమును రాజసమైన దానినిగా నీవు తెలిసికొనుము .

అ.
విధిహీనమసృష్టాన్నం
మన్త్రహీనమదక్షిణమ్|
శ్రద్ధావిరహితం యజ్ఞం
తామసం పరిచక్షతే|| 17-13 ||

కందము .
విధి హీన , మసృష్టాన్నము ,
విధి రహితము , మంత్రహీన వితరణ హీన
గ్రధిత శ్రద్ధా రహిత
మ్మధమాధమ యజ్ఞ నిరతి , యది తామసమౌ . ౧౩

విధ్యుక్తము కానిదియు , అన్నదానము లేనిదియు , మంత్ర రహితమైనదియు , దక్షిణ లేనిదియు , శ్రద్ధ బొత్తిగ లేనిదియునగు యజ్ఞము తామసయజ్ఞమని చెప్పబడును .

అ.
దేవద్విజగురుప్రాజ్ఞ
పూజనం శౌచమార్జవమ్|
బ్రహ్మచర్యమహింసా చ
శారీరం తప ఉచ్యతే|| 17-14 ||

కందము .
దేవ , ద్విజ , గురు , బుధ , సం
భావనమున్ , బ్రహ్మచర్య , మకుటిలము , నహిం
సావ్రత నిరతి , శుచిత్వం
బీ విధులు శరీర తపము లెన్నగఁ బార్థా ! ౧౪

దేవతలను , బ్రహ్మనిష్ఠులను , గురువులను , జ్ఞానులను ( మహాత్ములను బ్రహ్మజ్ఞానముగలపెద్దలను ) పూజించుట , బాహ్యాభ్యంతరశుద్ధి గలిగియుండుట , ఋజుత్వముతో గూడియుండుట ( కుటిలత్వము లేకుండుట , మనోవాక్కాయములతో ఏకరీతిగ వర్తించుట ) , బ్రహ్మచర్యవ్రతమును పాలించుట , ఏప్రాణిని హింసింపకుండుట , శారీరక ( శరీర సంబంధమైన ) తపస్సని చెప్పబడుచున్నది .

అ.
అనుద్వేగకరం వాక్యం
సత్యం ప్రియహితం చ యత్|
స్వాధ్యాయాభ్యసనం చైవ
వాఙ్మయం తప ఉచ్యతే|| 17-15 ||

కందము .
పరుషముల నాడకుండుట ,
నిరతము సత్యవ్రతంబు , నిగమముల నిరం
తర పఠనము , హిత వచనము
లరయగ వాగ్రూప తపము లందురు పార్థా ! ౧౫

ఇతరుల మనస్సునకు బాధగలిగింపనిదియు , సత్యమైనదియు , ప్రియమైనదియు , మేలు గలిగించునదియునగు వాక్యమును , వేదాదులయొక్క అధ్యయనమును అభ్యసించుట, ( వేదము , ఉపనిషత్తులు , భగవద్గీత , భారత భాగవత రామాయణాదులు మున్నగువానిని అధ్యయనము చేయుట , ప్రణవాది మంత్రములను జపించుట ) వాచిక తపస్సని చెప్పబడుచున్నది .

అ.
మనః ప్రసాదః సౌమ్యత్వం
మౌనమాత్మవినిగ్రహః|
భావసంశుద్ధిరిత్యేత
త్తపో మానసముచ్యతే|| 17-16 ||

కందము .
మౌనము , జితేంద్రియత్వము ,
సూనసదృశ మృదుల భావ శుద్ధ మనమ్మున్ ,
మానసిక తపము లందురు ,
మానస వాక్కాయ త్రివిధ మహిత తపములౌ . ౧౬

మనస్సును నిర్మలముగా నుంచుట ( కలత నొందనీయక స్వచ్ఛముగా నుంచుట ) , ముఖప్రసన్నత్వము ( క్రూరభావము లేకుండుట ) , పరమాత్మను గూర్చిన మననము ( దైవధ్యానము ) గలిగియుండుట { లేక , దృశ్యసంకల్పము లెవ్వియు లేక ఆత్మయందే స్థితిగలిగియుండుట అను ( వాఙ్మౌనసహిత ) మనోమౌనము } , మనస్సును బాగుగ నిగ్రహించుట , పరిశుద్ధమగు భావము గలిగియుండుట ( మోసము మున్నగునవి లేకుండుట ) అను నివి మానసిక తపస్సని చెప్పబడుచున్నది .

అ.
శ్రద్ధయా పరయా తప్తం
తపస్తత్త్రివిధం నరైః|
అఫలాకాఙ్క్షిభిర్యుక్తైః
సాత్త్వికం పరిచక్షతే|| 17-17 ||

తేటగీతి .
త్రివిధ తపములు శ్రద్ధతో దివురుచుండు ,
నింద్రియ వినిగ్రహంబున నెసగి యెవఁడు
ఫల రహిత నిష్ఠతో తపం బాచరించు
నట్టి తపమును సాత్త్విక మందు రయ్య ! ౧౭

ఫలాపేక్ష లేనివారును , నిశ్చలచిత్తులును , ( లేక , దైవభావనాయుక్తులును ) అగు మనుజులచే అధికమగు శ్రద్ధతో ఆచరింపబడినట్టి ఆ ( పైన దెలిపిన శారీరక , వాచిక , మానసికములను ) మూడు విధములైన తపస్సును సాత్త్వికమని ( సాత్త్వికతపస్సని ) ( పెద్దలు ) చెప్పుదురు .

అ.
సత్కారమానపూజార్థం
తపో దమ్భేన చైవ యత్|
క్రియతే తదిహ ప్రోక్తం
రాజసం చలమధ్రువమ్|| 17-18 ||

కందము .
పరులను నాడంబరమగు
తెరఁజునఁ బూజించి , యాతిథేయం బిడ , న
స్థిర మదృఢ మగును , కిరీటీ !
అరయగ రాజస తపంబు లందురు వానిన్ . ౧౮

ఇతరులచే తాను సత్కరింపబడవలెనని , గౌరవింపబడవలెనని , పూజింపబడవలెనని డంబముతో మాత్రమే జేయబడు తపస్సు అస్థిరమై , అనిశ్చితమైనట్టి ఫలము గలదై ( లేక చపలమైనట్టి రూపముగలదై ) ఈ ప్రపంచమున రాజస తపస్సు అని చెప్పబడినది .

అ.
మూఢగ్రాహేణాత్మనో య
త్పీడయా క్రియతే తపః|
పరస్యోత్సాదనార్థం వా
తత్తామసముదాహృతమ్|| 17-19 ||

తేటగీతి .
మూఢ మానస నిశ్చయమ్మున స్వకీయ
పీడను సహించి , పరులకు కీడు సేయఁ
దలచి , యొనరించు , తామస ప్ర
ధానము లటంచుఁ బలుకంగ నౌను , పార్థ ! ౧౯

మూర్ఖపు పట్టుదలతో తన శరీరమును ( శుష్కోపవాసాదులచే ) బాధించుకొనుటద్వారాగాని , లేక ఇతరులను నాశనము చేయవలెనను ఉద్దేశ్యముతో గాని చేయబడు తపస్సు తామసిక తపస్సని చెప్పబడినది .

అ.
దాతవ్యమితి యద్దానం
దీయతేऽనుపకారిణే|
దేశే కాలే చ పాత్రే చ
తద్దానం సాత్త్వికం స్మృతమ్|| 17-20 ||

తేటగీతి .
దానములు కూడ త్రివిధమ్ముఁ దనరుచుండు ,
దేశకాల పాత్రమ్ములఁ దెలిసి , యనుప
కార భావమ్మునన్ జేయఁగలుగు దాన
తతులు సాత్త్వికమని యెన్నఁ దగును , పార్థ ! ౨౦

ఈయవలసినదేయను నిశ్చయముతో ఏదానము పుణ్యప్రదేశమందును , యోగ్యుడగువానికి మఱియు ప్రత్యుపకారముచేయ శక్తి లేని వానికొఱకు ఈయబడుచున్నదో అది సాత్త్వికదానమని చెప్పబడుచున్నది .

అ.
యత్తు ప్రత్యుపకారార్థం
ఫలముద్దిశ్య వా పునః|
దీయతే చ పరిక్లిష్టం
తద్దానం రాజసం స్మృతమ్|| 17-21 ||

ఆటవెలది .
ఇచ్చి పుచ్చుకొనఁగ నెంచియో , వెఱచియో ,
తిరిగి ప్రత్యుపకృతి నఱయు కొఱకొ ,
లౌకికమున నెఱపు లంచపు దానముల్
రాజసములు , పాండు రాజ తనయ ! ౨౧

ప్రత్యుపకారముకొఱకుగాని , లేక ఫలము నుద్దేశించిగాని , లేక మనఃక్లేశముతో ( అతికష్టముతో ) గాని ఈయబడు దానము రాజసదానమని చెప్పబడుచున్నది .

అ.అదేశకాలే యద్దాన
మపాత్రేభ్యశ్చ దీయతే|
అసత్కృతమవజ్ఞాతం
తత్తామసముదాహృతమ్|| 17-22 ||

తేటగీతి .
దేశకాల పాత్రమ్ములఁ దెలియకుండ ,
మూర్ఖుల క యోగ్యులకు దుష్టబుద్ధులకును ,
నింద్యమౌ రీతి దానముల్ నెఱపు టెన్నఁ ,
దామస ప్రధానములు పృథాతనూజ ! ౨౨

దానమునకు తగని ( అపవిత్రములగు ) దేశకాలములందును , పాత్రులు ( అర్హులు ) కానివానికొఱకును , సత్కారశూన్యముగను , అమర్యాదతోను ఈయబడిన దానము తామస దానమని చెప్పబడుచున్నది .

అ.
ఓంతత్సదితి నిర్దేశో
బ్రహ్మణస్త్రివిధః స్మృతః|
బ్రాహ్మణాస్తేన వేదాశ్చ
యజ్ఞాశ్చ విహితాః పురా|| 17-23 ||

కందము .
ఓమ్మని , త త్తని , స త్తని ,
బమ్మనుఁ బిలిచెదరు బుధులు బహు విధముల ; వే
దమ్ముల , బ్రాహ్మణముల , య
జ్ఞమ్ముల , త్రివిధముల నుడువ నగును , కిరీటీ ! ౨౩

పరబ్రహ్మమునకు ' ఓమ్ ' అనియు , ' తత్ ' అనియు , ' సత్ ' అనియు మూడువిధములగు పేర్లు చెప్పబడినవి . ఈ నామత్రయమువలననే ( దాని యుచ్ఛారణచేతనే ) పూర్వము బ్రాహ్మణులు ( బ్రహ్మజ్ఞానులు ) , వేదములు, యజ్ఞములు, నిర్మింపబడినవి .

అ.
తస్మాదోమిత్యుదాహృత్య
యజ్ఞదానతపఃక్రియాః|
ప్రవర్తన్తే విధానోక్తాః
సతతం బ్రహ్మవాదినామ్|| 17-24 ||

తేటగీతి .
దాన , తపముల , యజ్ఞ విధానమందు ,
ఓమ్మటంచు వచించెదరో , కిరీటి !
సర్వ యజ్ఞ తపః క్రియా సరణి యందుఁ ,
దొలుత తచ్ఛబ్దమును ముముక్షులు వచింత్రు . ౨౪

అందువలన , వేదములను బాగుగ నెఱిఁగినవారియొక్క శాస్త్రోక్తములగు యజ్ఞ దాన తపః క్రియలన్నియు ఎల్లప్పుడును ' ఓమ్ ' అని చెప్పిన పిమ్మటనే అనుష్ఠింపబడుచున్నవి .

అ.
తదిత్యనభిసన్ధాయ
ఫలం యజ్ఞతపఃక్రియాః|
దానక్రియాశ్చ వివిధాః
క్రియన్తే మోక్షకాఙ్క్షిభిః|| 17-25 ||

తేటగీతి .
అభిలషించిన కార్య ఫలాప్తి యందు ,
దిష్ట శీలుఁడు సాధు వై తోచినపుడు ,
ప్రీతి శుభకార్యముల నాచరించి నపుడ
దెల్ల సచ్ఛబ్దమును వచియింత్రు బుధులు . ౨౫

అట్లే ' తత్ ' అను పదమును ఉచ్చరించియే ముముక్షువులు ఫలాపేక్షలేక పలువిధములైన యజ్ఞ , దాన , తపః కర్మలను చేయుచున్నారు .

అ.
సద్భావే సాధుభావే చ
సదిత్యేతత్ప్రయుజ్యతే|
ప్రశస్తే కర్మణి తథా
సచ్ఛబ్దః పార్థ యుజ్యతే|| 17-26
అ.
యజ్ఞే తపసి దానే చ
స్థితిః సదితి చోచ్యతే|
కర్మ చైవ తదర్థీయం
సదిత్యేవాభిధీయతే|| 17-27 ||

తేటగీతి .
తపములను , యజ్ఞముల , దానతతుల యందు ,
నునికి వచియించు నప్పుడు నుడువుచుంద్రు ,
స త్తను పదంబుఁ బండితుల్ , సవ్యసాచి !
సర్వసత్కార్యములను , సచ్ఛబ్ద నియతి . ౨౬

ఓ అర్జునా ! ' కలదు ' అనెడి అర్థమందును, ' మంచిది ' అనెడి అర్థమందును ' సత్ ' అను పరబ్రహ్మ నామము ప్రయోగింపబడుచున్నది . అట్లే ఉత్తమమైన కర్మమునందును ఆ ' సత్ ' అను పదము వాడబడుచున్నది . యజ్ఞమునందును , తపస్సునందును , దానమునందుగల నిష్ఠ ( ఉనికి ) కూడ ' సత్ ' అని చెప్పబడుచున్నది .

అ.
అశ్రద్ధయా హుతం దత్తం
తపస్తప్తం కృతం చ యత్|
అసదిత్యుచ్యతే పార్థ !
న చ తత్ప్రేత్య నో ఇహ|| 17-28 ||

తేటగీతి .
శ్రద్ధ లేనట్టి దాన , యజ్ఞ , తప , హుతము
లన్నియును నిష్ఫలంబులై యసదులగుచు ,
నిహపరంబుల రెంటిని నెందుఁగనక
వ్యర్థము లనర్థములగు , పార్థ ! నిజము . ౨౭

ఓ అర్జునా  ! అశ్రద్ధతో చేయబడిన హోమముగాని , దానముగాని , తపస్సుగాని , ఇతర కర్మలుగాని ' అసత్తని ' చెప్పబడును . అవి ఇహలోకఫలమును ( సుఖమును ) గాని , పరలోక ఫలమును ( సుఖమును ) గాని కలుగజేయవు .

ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు
బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే
శ్రద్ధాత్రయవిభాగయోగో నామ సప్తదశోऽధ్యాయః|| 17 ||

ఓం తత్ సత్
ఇట్లు శ్రీ పూడిపెద్ది కాశీ విశ్వనాథశాస్త్రిచే అనువదింపఁ బడిన
శ్రీ గీతామృత తరంగిణి యందలి శ్రీ శద్ధాత్రయ విభాగ యోగమను
సప్తాదశ తరంగము సంపూర్ణం . శ్రీ కృష్ణ బ్రహ్మార్పణమస్తు .

ఇది ఉపనిషత్ప్రతిపాదితమును , బ్రహ్మవిద్యయు , యోగశాస్త్రమును ,

శ్రీకృష్ణార్జున సంవాదమునగు శ్రద్ధాత్రయవిభాగ యోగమను పదునేడవ అధ్యాయము . ఓమ్ తత్ సత్ .


శ్రీ గీతామృత తరంగిణి
అర్జునవిషాద యోగము | సాంఖ్య యోగము | కర్మ యోగము | జ్ఞాన యోగము | కర్మసన్యాస యోగము | ఆత్మసంయమ యోగము | జ్ఞానవిజ్ఞాన యోగము | అక్షరపరబ్రహ్మ యోగము | రాజవిద్యారాజగుహ్య యోగము | విభూతి యోగము | విశ్వరూపసందర్శన యోగము | భక్తి యోగము | క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞవిభాగ యోగము | గుణత్రయవిభాగ యోగము | పురుషోత్తమప్రాప్తి యోగము | దైవాసురసంపద్విభాగ యోగము | శ్రద్దాత్రయవిభాగ యోగము | మోక్షసన్యాస యోగము